BEKÇİLERİN GÖREV VE YETKİLERİ KARŞISINDA HAKLARIMIZ
Bilindiği üzere 25 Ağustos 2017 tarihli Resmi Gazete'de 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ("KHK") yayımlandı. Yayımlanan Kanun Hükmünde Kararname kapsamında Kamu Kurum ve Kuruluşlarına kadro ihdasları yapıldı. Yapılan kadro ihdaslarına göre Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde 32 bin 14 kadro ihdası yapıldı. Bu yapılan kadro ihdaslarının 7 bin 500'ü çarşı ve mahalle bekçisi olarak gerçekleştirildi.
Yapılan alımlar sonrasında kadroya alınan bekçiler göreve başladılar. Bu yazımızda bekçilerin görev ve yetkilerini açıklayarak haklarımızı öğreneceğiz.
Bekçilerin görev ve yetkileri Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu (“Kanun”) ve Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin Vazifeleri ile İlgili Olarak Riayet Etmeleri Gereken Hususları Gösterir Yönetmelik (“Yönetmelik”) ile düzenlenmiştir. Bu yazımızda özellikle bekçilerin kimlik sorma ve arama yapma yetkilerini inceleyeceğiz.
Kanunun 3. Maddesine göre "Çarşı ve mahalle bekçilerinin görevleri" şunlardır :
A) Genel kolluk kuvvetlerinin derhal müdahalesine imkân bulunmıyan acele ve zaruri hallerdeki görevleri,
1. Bir kimsenin can, mal ve ırzına saldırma ve tehditleri önlemek, saldıranları yakalamak,
2. Suç işlenirken veya işlendikten sonra, henüz izleri meydanda iken sanıkları yakalamak,
3. Kamu düzen ve güvenini bozacak mahiyetteki gösteri yürüyüş ve karışıklıkların yapılmasına karşı, genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar önleyici tedbirleri almak,
4. Adlî kolluk işleriyle ilgili vakalarda delillerin kaybolmamasını sağlıyan muhafaza tedbirlerini almak. (Bekçiler bu bentteki görevlerinin ifasında halkın yardımından da faydalanabilirler.)
B) Genel kolluk kuvvetlerine yardım yönünden görevleri :
1. a) Uyuşturucu maddeler yapılan, satılan veya kullanılan yerleri,
b) Kumar oynanan genel ve herkese açık yerleri,
c)Mıntakası dâhilinde gizli fuhuş yapanları,
d)Mıntakası dâhiline gelen misafir ve yabancıları,
…
C) Mahalle sakinlerinin istirahat, sağlık ve selâmetini sağlamak bakımından görevleri
…
Kanun’un 3. Maddesi bekçilerin görevlerini saymakla hangi hallerde nasıl davranmaları gerektiğini göstermiş olup, bekçilerin yetkilerini ve görevlerini oldukça sınırlamıştır.
Yönetmelik’in 25. Maddesine bakıldığında “Bekçiler, Kanun'un 3 üncü maddesinde sayılan ve genel kolluk kuvvetlerinin derhal müdahalesine imkan bulunmayan acele ve zaruri hallerde genel kolluk görevlerini yaparlar.” ifadesini görüyoruz. Böylece bekçiler Kanun’un 3. Maddesindeki görevlerini ifa ederken acele ve zaruri bir durum olması durumunda genel kolluk gibi hareket edecektir.
Ancak dikkat edilmelidir ki bekçilere genel kolluk görevi yapma yetkisi veren yönetmelik bunu ancak Kanun’un kendilerine görev olarak verdiği hususlarda acele ve zaruri bir durum olması şartına bağlamıştır. Yani bekçiler, kendilerine görev olarak verilmeyen (üst araması, araç durdurma vs.) hallerde acele ve zaruri bir durum olduğu gerekçesiyle genel kolluk görevlisi gibi hareket edemezler.
Yönetmeliğin bekçilere kimlik araştırması yetkisi veren maddesine bakacak olursak:
Madde 16 – Bekçiler bölgeleri içinde dolaşın şüpheli şahısları takip eder ve hüviyetlerini araştırırlar.
Bu hükümle bekçilere kimlik araştırması yetkisi verildiği görülürken, bekçilerin GBT araştırması yapma hakkının olup – olmadığı ise tartışmalıdır. Buna karşılık kimliğinizi araştırmak isteyen bekçilerden kimliklerini göstermelerini isteyebilirsiniz, kimlik göstermeyi kabul etmeyen bekçileri üstleri olan polislere bildirerek, haklarında hukuki süreç başlatabilirsiniz.
Bekçilerle ilgili asıl tartışma konusu, bekçilerin üst, araç ve adli arama yapma haklarının olup – olmadığı konusunda. Birçok haber sitesinde bekçilerin üst araması yapabildiği ve hatta yaptığı söylenmiş ancak bekçilerin bu arama yetkisini nereden aldığı hangi kanun ya da yönetmelik maddesine dayandığı söylenmemiştir.
Gerek Kanun’u gerekse de Yönetmelik’i incelediğimizde görüyoruz ki bekçilerin herhangi bir araması yapma yetkisi yoktur. Dolayısıyla üstünüzü, aracınızı, çantanızı vs. aramak isteyen bekçiler olduğunda bunu yapmaya yetkilerinin olmadığını bilmemizde fayda olacaktır. Bütün bunlara rağmen arama yapmak konusunda ısrarcı olan bekçiler olduğunda, hangi gerekçeyle arama yaptığını tutanak altına alınmasını isteyiniz. Bu durumda da kimliğini göstermek istemeyen, istediğiniz tutanağı düzenlemeyen bekçi/ler için amirleri olan polis memurlarına durumu bildirerek, yapılan işlemin tutanak altına alınmasını isteyebilirsiniz. Bu tutanak ile 682 Sayılı KHK hükümleri uyarınca işlemi yapan bekçi hakkında disiplin soruşturması yapılması talebinde bulunabilir aynı zamanda TCK 257/2 hükmü uyarınca da Görevi İhmal suçundan veya TCK 120 hükmü uyarınca haksız arama suçundan savcılığa suç duyurusunda bulunabilirsiniz.
Kaynakça
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu
Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin Vazifeleri İle İlgili Olarak Riayet Etmeleri Gereken Hususları Gösterir Yönetmelik
[zombify_post]
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/05/20080508-4.htm
“11. Çarşı ve Mahalle bekçileri için % 72’sine,”
MADDE 4 – 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin Emniyet Genel Müdürlüğüne ait bölümünde “YH – Yardımcı Hizmetler Sınıfı” olarak yer alan “Çarşı ve Mahalle Bekçisi” unvanlı kadroların sınıfı “EMH – Emniyet Hizmetleri Sınıfı” olarak değiştirilmiştir.
Yani senin bu söylediğin kardeşim baştan aşağı yanlış bilgilendirme. Eski mevzuata göre yazmışsın ama onu da yanlış yazmışsın zaruri bir halde bile genel kolluk görevlisi gibi hareket edemezler. Zaten Bekçi 2008 den beri genel kolluk görevlisi, senin bu verdiğin bilgiye göre yani Bekçi öylesine dolaşır mal gibi hiç bir şeyden anlamaz. anca gezer etliye sütlüye karışmaz bostan korkuluğu.
703 Sayılı KHK geçici md. 9 ile 1983 tarihli 190 sayılı KHK yürürlükten kaldırılmıştır.
Eksik ve dolayisiyla yanlis bilgilendirme yapmissin. Maddenin tamami:
Madde 16 — Bekçiler, bölgeleri içinde dolaşan şüpheli şahısları takip eder ve hüviyetlerini araştınrlar. Şüpheli ve diğer şahısların suç teşkil eden bir fiilini gördüklerinde yakalayarak karakola teslim ederler.
Hüviyetlerini arastirirlar demek, Nüfus cüzdanlarina bakabilirler demek mi sence? Kafana göre yorum yapma. Ayrica kolluklarin da nüfus cüzdani sorgulamadan önce DURDURMANIN ÖN KOSULU VE NEDENLERI olmali…
Durdurma.yetkisinin.kullanılabilmesi,.4/A.maddesinin.ikinci fıkrası.hükmü.ile.kolluğun.tecrübesine ve içinde bulunulan durumdan edindiği izlenime dayanan makul bir sebebinin.bulunması.ön koşuluna.bağlanmıştır27.Makul.sebep.akla ve mantığa uygun.sebeptir28.PVSK.durdurma.nedenlerini,.yani.kişileri.ve. araçları.durdurma.hususunda.makul.bir. şüpheye29. ulaşmış.kolluğun.hangi.nedenlere.dayanarak.bu. yetki-sini. kullanabileceği.meselesini.4/A. maddesinin.birinci fıkrası.hükmünde.dört.grup.halinde.düzenlemiştir.Buna.göre. kolluk,.Adli. ve. Önleme.Aramaları.Yönetmeliği’nin.“durdurma ve kontrol işlemleri”ni. düzenleyen.27.. maddesinin.ikinci.fıkrası.hükmünden.de. hareketle.somut.olayda.tecrübesine.dayanarak,.için-de.bulunduğu.durumdan.ve.izlediği.davranışlardan,a).bir suç veya kabahatin işlenmesini önlemek,b).suç işlendikten sonra kaçan faillerin yakalanmasını sağlamak, işlenen suç veya kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek,c).hakkında yakalama emri ya da zorla getirme kararı verilmiş olan kişileri tes-pit etmek.veyad).kişilerin hayatı, vücut bütünlüğü veya malvarlığı bakımından ya da topluma yönelik mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi önlemek.hususlarında.kanaat.elde.ederse.kişileri.ve.araçları.durdurabilecektir.Somut.olayda.sayılan.bu. dört. sebebin.de. bir. arada.bulunması.gerekmemektedir..Bunlardan.sadece birinin.varlığı.kuşkusuz.yeterlidir.Durdurma.yetkisi.ancak.ve. sadece.makul.bir. sebebin.varlığı.halinde.kullanıla-bileceğinden.Kanun’un.4/A.maddesinin.ikinci.fıkrasının.ikinci cümlesi.hükmü.gereği.“süreklilik arz edecek, fiili durum ve keyfilik oluşturacak şekilde dur-durma işlemi yapılamaz”
Ben yolda yürürken KEYFI durdurma ile karsilasiyorum.
Bir de googleda yazinca bu sayfa cikiyor… Yazini düzeltmeni rica ediyorum. Insanlari yanlis bilgilendirme.
Bak nüfus cüzdaninin üzerinde ne yaziyor?
TÜRKIYE CUMHURIYETI NÜFUS CÜZDANI
Hüviyet demek kimlik demek. Nüfus cüzdani demek degil. Ki kimlik demek de nüfus cüzdani demek degil.
Tekrar ediyorum:
Hüviyetlerini arastirabilirler. Nüfus cüzdanlarini görme talebinde bulunabilirler demiyor degil mi?
PVSK 2007 kanunlarindan alinti yaptim. Durdurma yetkisi (madde 4/A fıkra 1-7)
Eksik fazla ya da yanlis varsa cevabini bekliyorum.
Polis, durdurduğu kişiye durdurma sebebini bildirir ve durdurma sebebine ilişkin sorular sorabilir; kimliğini veya bulundurulması gerekli diğer belgelerin ibraz edilmesini isteyebilir.
Sen sana seni neden durdurdugunu aciklayan bir polis memuru ile karsilastin mi daha önce? Ya da sen sordun mu? Bir dahaki sefere nüfus cüzdanini göstereceksen, göstermeden önce bir sor. “Sana ne.” gibi bir cevap alman cok yüksek.
Sebebini söylemek yükümlülükleri var.
kaynak gösterebilirmisin oguzhanculha
Şimdi kim haklı?
Ankara gibi bir yerdeyiz ailece parkda otururken gündüz vakti bekçiler 3 saate bir kimilk sorguluyor adamların canı sıkılınca yoldan geçeni durduruyorlar şüpheli olsun olmasın herkesse elinde tesbih yav arkadaş bu insanlara bu yetkiyi veren bunun denetlemseninide yapsin parklara bile gidemiyoruz kendilierini polisden üstün görüyorlar herkesede dakka başı kimlik sorulmazki
https://www.lawtudent.com/makale/haklarimizi-bilelim-polisin-durdurma-ve-kimlik-sorma-yetkisi/
bu yazıda polislerin kimlik sorma ve durdurma yetkisine ilişkin açıklamalar mevcuttur. Ancak özetle kimlik sorma ve durdurma yetkisi keyfilik oluşturacak şekilde kullanılamaz.
İşin devletin güvenlik görevlisini eleştirmek mi? PKK doğuda kimlik soruyodu baktın mi kanunlara kimlik sorma yetkisi var mı? Ama yemez yazamadin, yazamazsın. Bekçi,polis,asker keyfiye yapmiyo bu işleri. Ama sen klavyenin başına geçip keyfiye eleştiriyosun. Neyin ne olduğunu bilmeden eleştirmek kolay. Yazdıklarının kimleri nasıl durumda bıraktığını bil. Kafana göre yazayım geçeyim yapma. Uzatma klavyeye elini devletini milletini korumaya çalışanları basitçe eleştirerek. Primini başka şeylerden yap.
Sevgili okuyucu, sitemizin ve yazarlarımızın amaç ve hedefleri hiçbir kurumu, şahsı ve zümreyi hedef almak değildir. Yazarlarımızın amacı, kanunların ve hukukun vatandaşlara verdiği hakları açıklamaktan ibarettir. Tarafımca kolluk güçlerinin yaptığı faaliyetler eleştirilmemiş, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının hakları izah edilmeye çalışılmıştır. Yorumunuz teşekkürşer.
Kardesim birseyi arastirmadan buraya birseyler kopyala yapistir yapmissin ama yanlis yapmissin ben sana dogrusunu söleyim de insanlati doğru bilgilendir. Bekciler yardimci emniyet sinifindan cikarilmis EMNIYET GENEL sinifina dahil edilmistir. Polisler PVSK ‘ ya gore gorevlerini ifa ederler Bekciler de ayni polisler gibi PVSK ya gore calisirlar. Kisaca Polis elbette bekcinin amiridir ancak yetkileri aynidir. Kimlik sorma ust arama arac durdurma arac arama gozalti yapma kanunu cercevesinde hepsini yaparlar.
Bahsettiğiniz yasal düzenleme “EMNİYET TEŞKİLATI KANUNU, DEVLET MEMURLARI KANUNU VE GENEL KADRO VE USULÜ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN”da yer almaktadır. Ancak 703 sayılı KHK Geçici md. 9 ile ilgili kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Dolayısıyla bahsettiğiniz durumu ortaya koyan yasal düzenleme bulunmamaktadır. Yorumunuz için teşekkürler.
Sevgili Oguzhan, Bahsettigin arkadaşlar günde ortalama olarak 100 gram üzerinde uyuşturucu madde yakalıyor, Yine ortalama olarak bir şekilde arantıya düşen 100 şahıs yakalıyor ve son 3 aylık istatistiklerine göre İstanbul genelinde evden iş yerinden vb yerlerden hırsızlıklarda suçüstü yakalamaları %30, önleme kısmında ise %65’lik başarıya ulaşmışlar, eger üzerinde uyuşturucu, ya da yasadışı herhangi bir şey taşımıyorsan bu arkadaşların senin üstünü aramaları ve gbt’ne bakmaları sana cok da koymaması gerekiyor, şahsi düşüncem bu, ama yine de bir bekçi ile karşılaştıgında tutanak tutmak istersen sen bilirsin derim, pvsk yönetmeligi o arkadaşlar içinde geçerlidir, golü kalende görebilirsin haberin olsun
Sevgili Çağlar, yazımızda Bekçiler ve yaptıkları uygulamalar eleştirilmemiştir. Yazarlarımızın ve sitemizin temel mantığı vatandaşlarımıza haklarını izahtan ibarettir.
Yani “süpheli” gördükleri biri varsa , o kisinin hüviyetini arastirsinlar. Saga sola sorsunlar, takip etsinler, biraz macera yasasinlar, dedektiflik yapsinlar… Öyle gel kardesim Nüfus cüzdanini ver diyemezler.
Ve önceki yorumda da belirttigim gibi, sadece bekcilerin degil polislerin de nüfus cüzdanini talep etmek icin kisiyi durdurmalarinin ön kosullari var.
Yazini düzeltmeni rica ediyorum.
772 sayılı kanunun 3.maddesi gereği Emniyet Hizmetler Sınıfa bağlı Bekçiler Bir kimsenin can, mal ve ırzına saldırma ve tehditleri önlemek, saldıranları yakalamak, amacıyla araç araması ve üst araması yapabilir sadece bu uygulamalar keyfilik arzedemez vatandaşı hukuk sitesi sıfatıyla lütfen yanlış bilgilendirme kardeşim içerisinden silahla havaya ateş edilen aracı bekçi arayamaz yani size göre ya tam detaylı yazın ya da eksik yazmayın lütfen. Ayrıca bekçinin üst araması araç araması ülke ve vatandaşlarının huzuru için müspet faaliyetlerdir Bekçi şüphe üzerine durdurduğu kişinin üst araması sonucunda silah ele geçirip masum bir vatandaşın canını koruyabilir bu sevdikleriniz siz veya bizim ailemizden biri olabilir. Bekçi şüphe üzerine durdurduğu bir araçta arama yapması sonucu bir saldırının dahi önüne geçebilir bunları unutmayalım güzel kardeşim sitenizi beğendim başarılar iyi Çalışmalar güzel insanlar
Merhabalar yazının özeti vatandaşlara devletin verdiği kanuni hakların izahından ibarettir. Yazılarımızda hiçbir kurumu, kişiyi veya zümreyi hedef almayız ve hedef göstermeyiz. Yorumunuz için teşekkürler.
Merhabalar yazının özeti vatandaşlara devletin verdiği kanuni hakların izahından ibarettir. Yazılarımızda hiçbir kurumu, kişiyi veya zümreyi hedef almayız ve hedef göstermeyiz. Yorumunuz için teşekkürler.
Bekçi kafasına göre arama yapamaz polis 2559’sayılı pvsk’dan yetki alır o yetkiyide hakim verir. Bilmeden sallamak olmaz! Bekçi genel kolluga yardımcı hizmet sınıfındadır.
Cok gereklı bılgıler verdınız tesekkur ederım fakat sorum olacak Bekçi ile husumetımız varsa napabılırız ?
Valla dostum yanlış anlamada devletin üniformalı adamı ile husumetin var ise o sana devlet terbiyesi verir zaten
Bekçiler, polisler diğer kolluk güçleri devlet memurlarıdır. Kamunun verdiği yetkileri şahsi husumetleri, çıkarları doğrultusunda kullanamazlar aksi tutum ve davranışlar TCK md. 257 gereği görevi kötüye kullanma suçunu meydana getirir.