Hukuki bir makale, yazı, ödev hazırlarken kaynaklara ihtiyaç duyuyoruz. Bu kaynakların güvenilir olması, konuyla ilgili yeterince bilgi içermesi ve kolayca ulaşılabilir olması gerekiyor. 21. yüzyılın en yaygın teknolojisi internet, burada devreye giriyor. Bu çalışmada kullanılabilecek hukuk kaynaklarını değerlendirdik.
Google Scholar
Google Scholar, kanımca, en yaygın akademik kaynak arama motoru. Benim de en çok kullandığım kaynak olan Scholar, fizikçi Newton’un “Eğer daha uzağı görebiliyorsam bu, benden önceki devlerin omuzlarında durduğum içindir.” sözüne atıfla “Devlerin omzunda yüksel” sloganını kullanıyor. Siteye girişte sizi iki adet seçenek karşılıyor: Herhangi bir dil veya Türkçe sayfalarda ara. Tercihinize göre bu iki seçenekten birini seçebilirsiniz. Herhangi bir dil seçeneği ile arama yaptığınızda -tahmin edeceğiniz üzere- çoğunlukla İngilizce kaynaklar listeleniyor.
Arama sonuçlarınız listelendiğinde göreceğiniz üzere sol tarafta çeşitli filtreler yer alıyor. Bunları kullanarak listelenen sonuçları belirli bir tarih aralığı ile sınırlayabilir, aradığınız terimle olan ilgiye göre veya tarihe göre sıralayabilir, herhangi bir dilde veya Türkçe sayfalarda aramayı seçebilirsiniz. Her bir kaynağın altında bulunan seçeneklerin de çeşitli fonksiyonları bulunuyor: Dilerseniz yıldız butonu ile daha sonra ulaşmak üzere kaynağı Google Scholar kitaplığınıza kaydedebilir, alıntı butonu ile atıf yapmak amacıyla kaynağın bilgilerine farklı alıntı formatlarında ulaşabilir, kaynağın alıntılayan veya ilgili makalelere ulaşabilirsiniz. Ayrıca yine bu bölümde bulunan “… sürümün hepsi” seçeneği ile bu kaynağın yer aldığı internet sitelerini ayrı ayrı görüntüleyebilirsiniz. Bu nokta önemli, zira bir kaynak yer aldığı bir sitede ücretli olduğu için tamamen görüntülenemezken başka bir sitede ücretsiz bir şekilde görüntülenebilir durumda olabiliyor. Bu nedenle bir kaynağın yer aldığı diğer siteleri de görüntüleyebiliyor olmak işinize yarayacaktır.
Scholar’da arama yapmak için önemli ve kullanılması gereken bir teknik bulunmakta. Herhangi bir konuyu araştırırken, örneğin “ticari tahkim” konusunu araştırırken doğrudan arama boşluğuna ticari tahkim yazarak aramayı gerçekleştirebilirsiniz. Bu şekilde yapacağınız bir arama ile Scholar’ın arattığınız kelimelerle ilişkilendirdiği sonuçlara ulaşırsınız. Bunun yerine “ticari tahkim” şeklinde (çift tırnaklar dahil) arama yaparsanız Scholar’a “içinde bu ifadenin mutlaka yer aldığı sonuçları göster” komutunu vermiş olursunuz. Böylece Scholar’ın listelediği sonuçların içinde arattığınız ifade doğrudan ve mutlaka geçeceği için ihtiyaç duyduğunuz kaynaklara ulaşma olasılığınız artacaktır. Bunun dışında aramanızı daha da spesifikleştirmek için kullanabileceğiniz bir yöntem daha mevcut. Örneğin eğitim hakkı ile ilgili hukuki bir araştırma içinde olduğunuzu varsayalım. Bu durumda yapmanız gereken şey “eğitim hakkı”+”hukuk” yazmanız olacaktır. Böylece hem içinde “eğitim hakkı” ifadesinin hem de “hukuk” ifadesinin mutlaka geçtiği kaynaklar listelenecektir. Artı sembolünü kullanarak yaptığınız bu arama sayesinde listelediğiniz sonuçlar daha fazla hukuk bağlamıyla ilişkili olacaktır. Bu yöntemi yalnızca aramayı bir bağlamla sınırlandırmak amacıyla değil, birden fazla kavramı aynı anda içeren kaynaklara ulaşmak amacıyla da yapabilirsiniz. Örneğin “kasten öldürme”+”nitelikli haller” şeklinde bir arama gerçekleştirebilirsiniz. Daha fazla artı sembolü ekleyerek daha fazla ifadeyi de aratabilirsiniz: “hukuk”+”meslek”+”avukatlık” gibi.
Araştırma yaptığınız konuyla ilgili kaynak bulmak amacıyla daha isabetli aramalar yapmak için öncelikle aklınızdaki anahtar kelimeler ile aramalar yapmalı, eğer sonuçlardan yeterince tatmin olmadıysanız bu yolla ulaştığınız kaynakları tarayarak daha sağlıklı sonuçlar elde etmenizi sağlayacak anahtar kelimeleri elde etmeyi denemelisiniz. Örneğin fikri mülkiyet ile ilgili bir araştırma yaparken ilk başta aklınıza gelmeyen “patent” kavramını ilk başta yaptığınız arama sonucunda ulaştığınız kaynaklarda bularak daha sonra yapacağınız aramalarda kullanabilir ve bu sayede araştırmanızı genişletebilirsiniz. Böylece daha isabetli sonuçlara ulaşabilir veya çalışmanızı daha da zenginleştirebilirsiniz.
Peki ücretli kaynaklara ücretsiz bir şekilde ulaşmak mümkün mü? Bunun cevabı, evet. Türkçe makaleler zaten neredeyse tamamen ücretsiz ulaşılabilir durumdalar. Kitaplar için ise üniversitelerin online veritabanı sistemlerinden görüntüleyebileceğiniz -sanıyorum birçok üniversitenin abone olduğu- Turcademy, işinizi görecektir. Elbette Turcademy’de bütün kitaplar ücretsiz bulunmuyor. Fakat burada ihtiyaç duyduğunuz hemen her konuda kitap mevcut. Örneğin uzay hukuku ile ilgili spesifik bir kitabı arıyorsunuz, bunu Turcademy’de bulamayabilirsiniz ancak Turcademy’de uzay hukuku ile ilgili farklı da olsa bir kaynağa ulaşabilmeniz mümkün. Bu açıdan Turcademy işinizi görecektir.
İngilizce kitaplara ücretsiz olarak ulaşmak için ise farklı bir yol kullanabilirsiniz. Belirtmem gerekir ki bu korsan bir yöntem. “Libgen” isimli siteye kitabın adını, yazarını veya isbn kodunu ya da aramakta olduğunuz kitap ile ilgili anahtar kelimeyi yazdığınız zaman listelenecek sonuçlar arasından aradığınız kitaba tıkladıktan sonra açılan sayfada “Mirrors” satırından en soldaki linke ve son olarak açılan sayfada “GET” linkine tıklayarak kitaba pdf veya Epub formatında ulaşabilirsiniz. Elbette tüm kitaplara bu şekilde ulaşmak mümkün değil fakat Libgen’in çok geniş bir arşivi olduğunu söylemek mümkün. İlgili görselleri aşağıda paylaşıyorum.
Ücretli İngilizce makaleler için ise yine korsan olan farklı bir yöntem var. “schi-hub” isimli sitede arama boşluğuna makalenin bulunduğu sitenin linkini veya makalenin dijital kimliği mahiyetindeki doi linkini yapıştırarak “open” butonuna tıkladığınızda site size makaleyi pdf formatında sunacaktır. Buradan dilerseniz makale içinde arama yapabilir, dilerseniz de makaleyi pdf formatında cihazınıza indirebilirsiniz. HeinOnline gibi bazı sitelerdeki makalelerin linkini yapıştırdığınızda sonuç alamayabiliyorsunuz ve doi linkine de ulaşamayabiliyorsunuz. Bu durumda ya Scholar’da makalenin altındaki “… sürümün hepsi” linkine tıklayarak makalenin bulunduğu farklı bir siteden doi linkine ulaşabilir ya da bu link mevcut değil ise makaleyi doğrudan Google’da aratarak bulunduğu farklı bir siteye ulaşıp buradan doi linkine ulaşabilirsiniz. Belirtmek gerekir ki bu siteyi kullanarak da her zaman sonuç alamayabilirsiniz. Bu durumda üniversitenizin online veritabanına bakıp üniversitenizin makalenin bulunduğu siteye aboneliğinin olup olmadığını kontrol ederek varsa bu abonelik üzerinden makaleye ulaşmayı deneyebilirsiniz. Yine örnek olarak aşağıda görselleri paylaşıyorum.
–
Vikipedi
Vikipedi çok büyük bir kaynak. Ne var ki, sitede yer alan tüm veriler akademik açıdan doğrulanmış değiller. Eğer siteden faydalanacaksanız bu görev size düşüyor. Vikipedi’yi kullanmanın kanımca en verimli yöntemi aradığınız konuyla ilgili sayfanın en altında yer alan kaynakları incelemek olacaktır. İngilizce sayfalarda genel olarak daha fazla veri ve daha fazla kaynak olduğundan bu dilde yapacağınız aramalar ile daha fazla sonuç elde edebilirsiniz. Yani Vikipedi’yi birincil kaynak olarak değil, birincil kaynağa ulaşmak için bir yöntem olarak kullanmanız daha sağlıklı olacaktır.
–
Medium, Academia vb. Siteler
Bu ve benzeri sitelerde araştırma yaptığınız konuyla ilgili uzmanlar yazabildiği gibi herhangi bir kişi de içerik paylaşabilmektedir. Bu nedenle yararlandığınız yazının/makalenin yazarının konunun uzmanı olduğundan emin olmanız kullandığınız verilerin doğruluğu açısından önem taşımaktadır. Ayrıca bu siteleri, yine Vikipedi’de olduğu gibi kaynağın içinde yer alan dipnotlardan veya kaynakça kısmından birincil kaynaklara ulaşmak amacıyla da kullanabilirsiniz.
–
Linkler
[zombify_post]
0 Yorum